Ηλικίες κατάκτησης των φωνημάτων

Η παραγωγή των φωνηέντων λαμβάνει χώρα από το πρώτος έτος της ζωής και συγκεκριμένα από τον 10 μήνα, και ολοκληρώνεται περίπου στο τρίτο έτος της ηλικίας (Lieberman, 1980). Σε αγγλόφωνα βρέφη, ερευνητές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα χαλαρά φωνήεντα παράγονται πρώτα (/ε/, /ι/, /θ/) ενώ σπανιότερα παράγονται τα /ο/ και /υ/. Σε μία διαγλωσσική μελέτη που έγινε σε τέσσερις γλώσσες (αραβικά, κινέζικα, αγγλικά, γαλλικά), βρέθηκε ότι τα βρέφη ηλικίας 10 μηνών παράγουν περισσότερα τα πρόσθια χαμηλά και τα μέσα-κεντρικά φωνήεντα (de Boysson- Bardies και συν., 1989).

Η σειρά εμφάνισης των συμφώνων χαρακτηρίζεται από παγκόσμια ομοιομορφία, καθώς τα στιγμικά, τα ρινικά και τα υγρά σύμφωνα παράγονται προγενέστερα από τα τριβόμενα, τα προστριβόμενα σύμφωνα και τα συμφωνικά συμπλέγματα. Η κατάκτηση των φωνημάτων και των συμφώνων συμπλεγμάτων, όπως μελετήθηκε σε διάφορες γλώσσες, ολοκληρώνεται στην ηλικία των 7-8 ετών.

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει την ηλικία κατάκτησης των συμφώνων της Νέας Ελληνικής σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Πανελλήνιου Συλλόγου Λογοπεδικών (1995):

Φώνημα	Ηλικία κατάκτησης
/v/	3,0-3,6
/γ/	2,6-3,0
/g/	2,6-3,0
/θ/	4,0-4,6
/z/	3,6-4,0
/k/ /c/	2,6-3,0
/l/	3,6-4,0
m/	2,6-3,0
/n/	3,0-3,6
/p/	2,6-3,0
/b/	2.6-3,0
/s/	3,6-4,0
/t/	2,6-3,0
/f/	3,6-4,0
/d/	3,0-3,6
/ X/	3,0-3,6
/r/	5,6-6,0
/j/	3,0-3,6
/ts/	4,6-5,0
/ʎ/	4,0-4,6
/ks/	4,0-4,6
/ps/	4,0-4,6

	Πρόσθια	Κεντρική	Οπίσθια
Κλειστά	i		u
Μεσαία	e		o
Ανοιχτά		a

Παρακάτω παρουσιάζονται οι ηλικίες κατάκτησης των διφθόγγων : 

•3,6-4,0 ετών (sp,pl,kl,vl,kn,pn,vγ)

•4,0-4,6 ετών (fl,st,sk,sx,xt,tr,kt,δj,zm,mn)

•4,6-5,0 ετών (dz,sf,vr,dr,xn,zγ,ft)

•5,0-5,6 ετών (γl,γr,str)

•5,6-6,0 ετών (δr,θr,xtr,ft)

δr,θr,xtr,ft)